А она што ни го откри тој ден ја потресе целата фамилија до самиот корен.

Мистериозниот предмет од таванот

Ја најдов кутијата додека го расчистувавме таванот од семејната куќа.
Беше прекриена со дебел слој прашина, како никој да не ја допрел со децении.
На нејзиниот капак имаше чудни, едвај видливи резби, кои повеќе личеа на некакви симболи отколку на украс.

Кога ја подигнав, почувствував ненадеен студ што ми помина по грбот.
Како кутијата да имала сопствено присуство, свое тајно „дишење“.

Никој од нас не ја памтеше.
Не се појавуваше ниту на старите фотографии, ниту во приказните што се прераскажуваат по генерации.

Сепак, таа кутија беше таму – како да чекала токму ние да ја откриеме.

Реакцијата на баба – првиот шок

Кога баба влезе во просторијата и ја здогледа кутијата во моите раце, нејзиното лице пребледе.
Го стави дланката на устата и замижа на миг, како да ѝ се враќаат спомени што со години се обидувала да ги заборави.

Со треперлив глас прошепоти:
„Мислев дека конечно се ослободив од неа…“

Ние останавме неми.
Од што точно сакала да се „ослободи“?

Баба полека седна и длабоко воздивна.
Рече дека дошло време да ни ја каже вистината – вистина што ја чувала во себе повеќе од педесет години.

Тајната што требало да остане закопана

Кога била млада, кутијата била наследство кое преминувало од најстаро дете на најстаро дете.
Но со неа секогаш имало едно правило:

„Никогаш, ама никогаш не ја отворај.“

Нејзиниот татко ѝ го повторувал тоа безброј пати.
Но младоста е жедна за тајни, а забранетите работи се најслатки.

Една ноќ, кога сите спиеле, баба ја отворила кутијата.

И од тој момент, ништо повеќе не било исто.

Што имало внатре?

Во кутијата немало накит, ни писма, ни документи со некаква вредност.
Наместо тоа, имало мали предмети:

парчиња ткаенина,

стари копчиња,

избледени панделки,

мало пакетче завиткано во пожолтен хартија.

На секое пакетче стоело име.

Некои имиња биле толку стари што буквите едвај се гледале.
Други изгледале изненадувачки нови.

Тогаш баба сфатила:
ова не била кутија со спомени.

Ова било собрание на прекинати животи.

Секое име припаѓало на член од семејството кој починал млад или во необични околности.
Стар семеен обичај велел дека тие предмети наводно ја штитат фамилијата од идни трагедии.

Но баба била убедена во спротивното:
дека токму кутијата ги привлекува несреќите.

Страшното откритие следното утро

Откако ја оставила кутијата таа ноќ отворена, утрото ја дочекала сцена што никогаш не ја заборавила.

Предметите биле преместени.

Некои исчезнале.
Некои се појавиле таму каде што претходно ги немало.
Над некои имало свежи, недопрени набори – како некој да ги држел в раце само неколку часа порано.

Баба панично ја затворила кутијата и се обидела да ја запали.
Но дрвото…
воопшто не горело.

Колку и да пробувала, кутијата останувала совршено недопрена.

На крај ја сокрила длабоко на таванот, верувајќи дека ако никој ја не најде, ништо нема да се повтори.

И така било – сè до денот кога ние ја извадивме.

Но најголемиот шок допрва следеше

И покрај стравот, баба се согласи да ја отвори кутијата пред нас.
Сакаше да ни докаже дека сето тоа можеби било само плод на страв и младешка фантазија.

Но кога го крена капакот, сите се вкамениравме.

Меѓу старите пакетчиња, со совршено чиста хартија, лежеше ново, светлосино парче ткаенина.

И на него – напишано со јасни, свежи букви – стоеше мое име.

Моето.

Ми се стегна грлото, а срцето ми престана за миг.

Како можело тоа да се најде таму?
Не постоеше пред педесет години.
Не можело да дојде од минатото.

Но сепак… ме чекало внатре.

Баба се расплака.
Тресејќи се, повторуваше:

„Не сакав пак да почне… Не сакав ова да се врати…“

Што значи оваа кутија навистина?

Заштита?
Проклетство?
Стар ритуален предмет или темна семејна историја?

Одговор нема.

Кутијата повторно е затворена и заклучена.
Никој не сака да дознае кое име би се појавило следно.

Но понекогаш, доцна ноќе, ми се чини дека од таванот се слуша тивко шумолене.
Како нешто одвнатре… да се движи.