Над гробиштата виси густа магла — толку густа, што како да сака да ги скрие тајните што земјата веќе ги голтнала. Само капките што паѓаат и шепотот на ветерот помеѓу кривите дрвја го нарушуваат мртвилото.

На крајот од една пустa алеја, пред новонасипан гроб, клечи малечко момче. Седум години, можеби помалку. Слабо, со стара мокра јакна што му прилепува до коските. Лицето му е црвено од плач, очите подуени, рацете студени. Тој не завива, не вика, не проколнува — тивко плаче, притиснат до ладниот надгробен камен, како да бара во него топлина која одамна исчезнала.

Со прстите нежно ја допира земјата. Како да зборува со неа. Како да го смирува оној што лежи под неа, иако никој не верува дека таму, во мракот, сè уште има здив.

Од другата страна на гробиштата оди маж. Висок, достоинствен, затворен во црн костум што дождот го натежнал. Погледот му е матен — не така од сон, туку од болка. И тој не одамна изгуби жена. Болката сè уште му виси на рамениците како камен.

Минувa, но застанува кога го забележува детето. Нешто во него се буди. Инстинкт, неспокој, чувство што не умее да го игнорира.

Тргнува кон него.

— Тоа е твојата мајка? — тивко прашува, стоејќи покрај него.

Момчето не одговара. Само уште посилно го стиска каменот, како да се бои дека ќе ја загуби засекогаш ако ја пушти.

Мажот клечнува.

— И јас ја погребав сопругата, — изговорува тешко. — Празнината е страшна. Не треба да си сам тука. Има ли некој за тебе? Има ли дом каде што можеш да се вратиш?

Детето го крева погледот. Очите му се полни со солзи и нешто пострашно од жал — со ужас што може да дојде само од вистина што никој не сака да ја чуе.

И шепоти:

— Господине… таа е жива. Мајка ми е жива. Ја закопаа жива. Ја слушав како чука. Како дише. Јас викнав, но ми рекоа дека сум дете, дека само замислувам. Но не замислував. Ноческа пак дојдов… и слушнав. Слабо… ама вистински.

Мажот како да претрпен удар. Крвта му се лади. Дишењето му се прекинува.

— Што рече? — прашува со глас што трепери.

Момчето ја покажува свежата земја. Под ноктите — кал, рацете му се изгребани, крвави. Очигледно веќе се обидел сам.

— Кога ја спуштија ковчегот, таа се помести. Видов. Дишеше. Јас ги молев да запрат, но никој не ме слушаше. Никој не сакаше да поверува.

И тогаш — тишината се прекинува со звук. Од земјата. Едно, едвај чувано тук.

Мажот се наведнува. Ги прилепува ушите до калта.

Повторно — тук, посилно.

Срцето му забрзува. Нозе му омекнуваат.

— Боже… — шепоти. — Таа навистина е таму. Жива.

Тој не размислува повеќе. Веднаш ги вади венците, ги трга цвеќињата. Со голи раце почнува да ја рие земјата. Прстите му пукаат, кожата му се кине, кал и крв се мешаат — но не запира. Детето копа со него, со очај што гори повеќе од дождот што им се слева по лицата.

Од земјата се слуша пригушен стен. Човечен. Болен. Жив.

— МАМО! — крикнува момчето со глас што го размачкува воздухот.

Конечно стигнуваат до ковчегот. Мажот удира со тупаница. Дрвото враќа удар — одвнатре. Таа чука. Таа моли.

Даската попушта. Пукнатина. Отвор. Ладен воздух и мрак излегуваат како последен здив.

Внатре — жена. Бледа, усни сини, очи широко отворени. Исплашени. Но живи. Живи.

Момчето се фрла врз неа, ја прегрнува, плаче гласно — со плач што не е само болка, туку и спас, воскресение.

Мажот стои над нив, тресејќи се. Свесен — штотуку ја повлекоа смртта назад во живот.

И мисла му поминува низ умот, студена како нож:

Колку други гробови околу нас шепотат — а никој не се наведнува да ги чуе?