Ана полека ги крена очите, и во нив блесна нешто што можеше да го тресе и најискусниот офицер. Ова не беше само решителност — беше гнев роден од болка и неправда, гневот на оние кои премногу долго молчеа додека луѓето умираа, не на бојното поле, туку од рамнодушноста на оние кои требаше да ги заштитат.

— Мислиш ли дека се плашам од тебе? — рече таа тивко, но со ледена јасност. — Јас знам кој си ти, капетане. И твоите закани овде не важат.

Капитанот застана чекор наназад, како да го погоди електричен удар. Неговите прсти го стискаа Јаката на Ана, но таа не попушти. Нејзиното лице беше мирно, но под тој мир се криеше бура, која тој уште не можеше да ја разбере.

— Што зборуваш? — урлаше тој, обидувајќи се да ја врати контролата. — Јас командувам оваа чета!

— Ти командуваш хаос и рамнодушност, — возврати Ана. — Твоите војници овде умираат бавно. Мислиш дека ова е војна? Не, капетане. Ова е злосторство против луѓето кои требаше да ги заштитиш.

Во тој момент, еден од војниците, кој до тогаш седеше во аголот со празен поглед, полека стана. Неговите раце трепереа, а очите беа полни со солзи кои ги држеше неколку дена.

— Таа е во право… — издишуваше речиси шепотејќи. — Ние умираме овде, а никој не нè гледа.

Зборовите на војникот одекнаа низ касарната. Другите почнаа да шепотат. Прво тивко, воздржано, како да се плашат дека сето тоа е сон. Потоа посилно, со самодоверба, со горчлива искреност.

Капитанот почувствува како неговата власт се руши под неговите нозе. Сакав да вреска, да заповеда, да плашe — но Ана не му даде шанса. Чекор по чекор се приближуваше, а нејзиниот поглед ги сретна сите војници, како да ги предизвикува сите нивни стравови, страдања и понижувања.

— Денес нема да ви дозволам да молчите, — рече таа. — Никој повеќе не смее да страда од оваа неправда. Утре ќе живеете поинаку. Ќе имате нормална храна, пристојна униформа и, најважно — почитта што ја заслужувате.

И тогаш се случи нешто што никој не го очекуваше. Војниците започнаа да аплаудираат. Прво тивко, воздржано, како да се плашат дека ќе се разбудат од сон. Потоа посилно, со сигурност, со искрена топлина. Касарната, полна со очај и смрдливост, се претвори во место каде за првпат по месеци се слушна гласот на надежта.

Капитанот стоеше со камено лице. Тој сфати дека моќта, на која беше толку горд, му се лизга од рацете. Сакав да вреска, да заканува, да заповеда — но сфати дека тоа веќе е бесмислено. Во тој момент тој разбираше дека Ана не е само обична жена. Таа е сила пред која ѕидовите се рушат, сила способна да го промени сè.

Ана излезе од касарната, но нејзиното срце се уште чукаше во ритамот на целата чета. Секој чекор беше чекор кон промена. Надвор дождот ја биеше по рамената, ја миеше уморот, нечистотијата и стравот, оставајќи зад себе само чиста решителност. Таа знаеше: борбата штотуку започнува, но првпат по месеци во овие ѕидови се запали искра на надеж која не може да се изгаси.

И капитанот го почувствува тоа. Почувствува страв кој никогаш порано не го познавал — страв од вистината и од сила која не може да ја контролира.

Тој ден чета се промени засекогаш. Војниците конечно ги кренаа главите, а Ана стана симбол дека дури и во најтемните казарми може да изгори светло. Но најстрашното за капитанот не беше губењето на авторитетот, туку свеста дека никогаш повеќе нема да може да ги натера да молчат оние кои застануваат за вистината.