Во II-3 одамна владееја сопствени правила. Наставниците доаѓаа и си одеа, но дрскоста и непослушноста на учениците само се зголемуваа. Една наставничка замина на породилно отсуство, друга се откажа по само еден месец, неспособна да ги издржи постојаните потсмевања.

Кога на вратата се појави новата наставничка по литература — Ана Вјачеславовна, млада, средена, со смирен поглед и коса собрана во пунџа — учениците си разменија погледи и потсмевливи насмевки.

— Оваа нема долго да издржи — прошепоти некој од првата клупа.

Првиот час започна како и секогаш — со тест за издржливост.

— Така, отворете ги тетратките… — почна таа мирно.

— Ние не ги донесовме! — довикна глас од последната клупа. Смеење.

— Можеби прво да се претставите, па потоа да почнете да предавате? — саркастично рече висок ученик до прозорецот.

— Добро, — кимна таа. — Ана Вјачеславовна.

— Ана Виагралoвна! — извика девојка во шарен џемпер, а смеата стана уште погласна.

Некој пушти звук на магаре од мобилен. Хартиено авионче и’ удри во рамото. Некои разговараа на глас, други намерно ги фрлаа учебниците на подот, а трети отворено прелистуваа TikTok.

— Ќе заплачете и ќе си заминете, како претходната? — рече еден ученик доволно гласно за таа да го слушне.

Но Ана Вјачеславовна не го крена гласот. Не извика. Наместо тоа, пријде до катедрата, седна на нејзиниот раб и тивко, речиси обично, изговори:

— Знаете… многу добро ве разбирам.

Во училницата настана тишина.

— Мислите дека сум тука за да ви наредувам. Но дојдов затоа што некогаш и јас седев во клупа како вашата… и ја мразев училиштето. Затоа што дома никој не ме чекаше, затоа што моите родители беа премногу зафатени со својот живот. И да, и јас се потсмевав на мојата наставничка… сè додека еден ден не дознав дека нејзиниот син лежи во болница во тешка состојба.

Нејзиниот глас беше благ, но секој збор тежеше. Никој не очекуваше вакво признание од жена што изгледаше толку кревко.

— Таа наставничка и понатаму доаѓаше на часови, ни се насмевнуваше… иако знаеше дека дома можеби ја чека страшна вест. И тогаш сфатив дека силата не е во тоа да вратиш зло со зло, туку да останеш човек, без разлика на сè.

Тишината стана уште подлабока. Некој брзо го исклучи звукот на телефонот. И најдрските, кои се смееја на секој возрасен, гледаа во клупата.

— Не очекувам да ме сакате, — продолжи таа. — Не очекувам утре да станеме пријатели. Но можеби барем ќе се обидете да слушате. Не за мене — за себеси. Затоа што во животот ќе сретнете многу луѓе кои нема да ви се допаднат. И тогаш ќе имате избор: да ги понизите… или да ги разберете.

Никој не одговори со шега. Ниту се насмевна. Момчето од последната клупа, кое прво ја навреди, полека извади тетратка. Девојката што се смееше најгласно ја спушти главата зад косата.

Кога ѕвончето заѕвони, никој не истрча кон вратата. Полека ги собираа работите. Некои останаа кај излезот, како да сакаа нешто да кажат, но не најдоа храброст.

На следниот час по литература беа сите — со тетратки, учебници и, што беше најчудно, без телефони на клупите.

Сè уште не знаеја, но оваа жена ќе ги промени повеќе од која било книга во наставната програма.