Воздухот во нотарската канцеларија во Киев беше тежок, задушен од неизговорени тензии. Седев вкочането, срцето ми тропаше како лудо додека нотарот го читаше тестаментот на мојата баба, Хана Хригоровна. Наспроти мене, брат ми Михајло веќе се смешкаше самодоволно — знаеше дека ќе ја добие трособната станбена гордост во срцето на главниот град. А мене? Мене ми остави стара, распадната куќа во некое далечно село по име Зарычча. Во тој миг, сè во мене се сруши.
Се разбира, Михајло не издржа:
— „Па нормално… на несреќниците им оставаат урнатини.“
Кога се вратив дома, мислев барем сопругот да ме поддржи. Наместо тоа, Дмитро ме погледна ладно и рече:
— „Ти си промашена. Одговараш на тоа што го доби.“
Полчас по тоа, веќе стоев на скалите пред зградата со куфер во рацете и срце полно празнина. Единственото место каде што можев да одам беше таа стара, заборавена куќа во селото.
Селото Зарычча ме дочека со мртва тишина. Навалени огради, обраснати патеки, напуштени куќи. Моето „наследство“ стоеше таму — распадната фасада, скршени прозорци, покрив што едвај се држеше. Се подготвував да влезам во урнатина. Но штом ја отворив вратата, почувствував нешто друго.
Внатре — не прашина, не студ, туку чувство. Како воздухот да дишеше. Како да ме чекала.
На масата стоеше шолја, во ќошот пледот што баба ми го користеше. А во аголот — стара дрвена кутија покриена со шалче. Ја отворив со треперливи раце.
Внатре — облека, писма, фотографии… и папка со рачно напишано:
„Моето вистинско наследство не е во квадратни метри, туку во корени.“
Документи. Сопственички листови. Стари мапи. Се покажа дека баба ми поседувала неколку парцели околу селото — никогаш официјално запишани. Јас не наследив само куќа. Јас наследив историја. Можност. Почеток.
Првите недели беа тешки. Ниту вода, ниту струја, ниту греење. Носев вода од бунар, палев шпорет со дрва, спиев облечена во капут. Но селото почна да ми се отвора. Доаѓаа староседелци. Сите се сеќаваа на баба — како лечела со билки, како помагала. И јас веќе не бев „градската несреќница“. Бев „внучката на Хана“.
Го расчистив дворот. Ги поправив вратите. Во подрумот најдов тегли со компоти од пред години — сè уште совршено сочувани. И тогаш заѕвони телефонот.
Беше Михајло.
— „Слушнав дека парцелата кај реката станала вредна. Ајде да ја продадеме и да делиме.“
Не одговорив. Гледав во зајдисонцето што се спушташе над мојата земја. Не беше на продажба. Тоа беше мојот живот.